CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ CHIẾU SÁNG

Tên đại lượng

Ý nghĩa

Đơn vị

Minh họa

Quang thông

Là tổng lượng ánh sáng do một nguồn sáng phát ra

lumen

(lm)

Độ rọi

Là lượng quang thông chiếu tới một đơn vị diện tích bề mặt. Đối với những vật thể không bức xạ ánh sáng mà được chiếu sáng, thì đánh giá mức độ sáng bằng độ rọi. Độ rọi trên một mặt thoáng tỷ lệ thuận với cường độ sáng của nguồn sáng và tỷ lệ nghịch với bình phương khoảng cách

lux (lx)

1 lx = 1 lm/m2

Cường độ ánh sáng

Là lượng quang thông do một nguồn sáng phát ra trong phạm vi một đơn vị góc khối, theo một hướng xác định

Candela (cd)

1 cd = 1 lm/Sr

Độ chói

Là cường độ sáng phát ra từ bề mặt nguồn sáng hoặc bề mặt phản xạ theo một hướng xác định, gây nên cảm giác sáng đối với mắt, giúp nhận biết vật.

cd/m2

Độ đồng đều

Tỷ số giữa giá trị tối thiểu và giá trị trung bình của độ rọi

Ký hiệu:

U

Chỉ số chói lóa mắt tiện nghi

Đặc trưng mức độ gây ra cảm giác khó chịu khi các phần của trường nhìn quá chói so với độ chói xung quanh mà mắt đã thích nghi. Nhiệt độ này không liên quan gì đến nhiệt độ thực của nguồn sáng

Ký hiệu:

G

Nhiệt độ màu ánh sáng

Nhiệt độ màu của nguồn sáng tính theo độ Kelvin diễn tả màu của các nguồn sáng so với màu của vật đen tuyệt đối được nung nóng từ 2000K đến 10000K. Nhiệt độ này không liên quan gì đến nhiệt độ thực của nguồn sáng

Kelvin:

(K)

Chỉ số hoàn màu

Cho biết mức độ phản ánh trung thực màu sắc của các đối tượng được chiếu sáng.

Ký hiệu: CRI hoặc Ra

Hiệu suất sáng

Là hiệu quả phát sáng của bóng đèn, bằng tỷ số giữa quan thông của bóng đèn và công suất tiêu thụ. Đèn có hiệu suất phát sáng cao là đèn cho quang thông lớn mà tiêu thụ năng lượng điện ít.

lm/W

Phân bố cường độ sáng

Là tập hợp các đường cong cường độ sáng biểu diễn trong mặt phẳng theo các mặt cắt dọc trục quang của bộ đèn.

Các hình thức chiếu sáng

Chiếu sáng trực tiếp:Hơn 90% ánh sáng được chiếu xuống dưới, vì thế ánh sáng ít bị tường hoặc sàn hấp thụ nhưng tạo nên bóng dâm. Kiểu chiếu sáng này thích hợp với chiếu sáng bên ngoài (trực tiếp, tăng cường) cho các phân xưởng và cho các văn phòng có diện tích lớn.

Chiếu sáng bán trực tiếp: Từ 60% đến 90% ánh sáng chiếu xuống dưới. Kiểu chiếu sáng này thích hợp với các văn phòng, nhà ở và nhà hàng

Chiếu sáng hỗn hợp: Từ 40% đến 60% ánh sáng chiếu xuống dưới, nó chỉ được sử dụng cho những địa điểm có các bề mặt phản chiếu tốt.

Chiếu sáng bán gián tiếp: Từ 10% đến 40% ánh sáng chiếu xuống dưới. Không gây chói lóa, sấp bóng và tạo môi trường dễ chịu. Phù hợp chiếu sáng trong văn phòng, nhà ở và một số không gian sinh hoạt, giao tiếp chung.

Chiếu sáng gián tiếp: Hơn 90% ánh sáng chiếu lên trên. Chiếu sáng có hiệu quả thấp nhất, nhưng tiện nghi nhìn tốt, không chói và sấp bóng.

Các kiểu phân bố quang

Độ tương phản

Là tỷ số độ chói của thành phần (vùng) sáng nhất so với độ chói của thành phần tối nhất. Hay nói một cách đơn giản độ tương phản là sự khác biệt giữa hai màu đen và trắng. Mỗi bước giữa hai mức đen và trắng gần nhau nhất được gọi là step, và càng có nhiều bước step trong khoảng giữa mức sáng nhất và tối nhất thì màn hình hiển thị hay thiết bị trình chiếu sẽ cho hình ảnh càng sắc nét. Từ đó độ tương phản của màn hình được đo bằng thông số tỷ lệ số step:1 ví dụ 500:1, 3000:1 10000:1. Như vậy có thể hiểu rằng giữa một mức sáng và tối có 500 step, 3000 step, 10000 step. Và đương nhiên trong 1 mức mà có càng nhiều step thì hình ảnh càng mịn càng sắc nét

Phương thức chiếu sáng

Chiếu sáng chung đều: Đây là phương pháp chiếu sáng thông dụng nhất, có thể sử dụng tất cả các kiểu chiếu sáng trên nhằm đảm bảo độ rọi trong khu vực chiếu sáng có độ đồng đều cao. Phương pháp này đèn chiếu sáng thường được bố trí theo mạng lưới.

Chiếu sáng cục bộ: Nhằm tập trung ánh sáng đến vị trí làm việc hoặc đối tượng chiếu sáng cụ thể. Phương pháp này sử dụng chủ yếu kiểu chiếu sáng trực tiếp.

Chiếu sáng hỗn hợp: sử dụng kết hợp phương pháp chiếu sáng chung đều và chiếu sáng cục bộ, đảm bảo chiếu sáng toàn diện một đối tượng. Thường thì bố trí đèn để tạo khoảng 30%-35% độ rọi theo phương pháp chiếu sáng chung đều, phần còn lại do theo phương pháp chiếu sáng cục bộ.